Aanwijzingen

Bij Crimson Peak van Guillermo del Toro

I

Mijn wil is minstens zo sterk als de uwe.

Misschien zien we, wederkerig, dingen

pas als de tijd daar is.

We woonden op zolder.

Moeder speelde soms piano.

We hoorden haar door de vloer.

Dan wisten we dat ze weer in het land was.

Mettertijd zal alles goed komen.

II

De mannen vertrekken vanavond.

Het gaat binnenkort dus sneeuwen.

Je held heeft iets duisters. Overleeft hij het?

Dat hangt van hem af.

Hoe bedoel je?

Personages praten met je. Ze veranderen en maken keuzes.

Keuzes.

Hoe ze zullen worden.

Ik wreef olie op haar littekens.

Toen de storm wilde gaan liggen.

Vastbesloten vlechtend, vervuld van zweet en spijt.

Dat geesten bestaan weet ik zeker.

logen

Bij Cloud Atlas van Tom Tykwer

Pro

Eenzame nacht waarin zuigelingen huilen

en ezelsveulens balken. De wind bijt in ’t bot.

Een wind als deze is gevuld met stemmen.

’t Is het gehuil van voorouders. Ze ratelen

hun verhalen, al hun stemmen gebundeld

in een grote stem. Maar één stem is anders.

Eén stem is aan het fluisteren. Wijkt af. Is

aan het spioneren vanuit het duister. Beslist.

Mono

‘Dit strand was vroeger van kannibalen.

De sterken schrokten de zwakken op.

Maar de tanden spuugden ze uit.

Zoals u of ik een kersenpit zou uitspuwen.’

Dia

‘Uw versie van de waarheid

is het enige wat telt.’

‘De waarheid is enkelvoud.

Versies daarvan zijn onwaarheden.’

Epi

Laat je hart gidsen. Gebeden snakken naar

je ziel. Spijker dat vast in je herinnering.

Je kunt kiezen: je kunt blijven of meegaan.

Kennis is een spiegel. Hij bespringt en

vervloekt je dromen. Je moet doen wat het

ook is dat je niet mag nalaten te doen. Als

je valt zal ik je vangen maar de doden blijven

nooit dood. Ze houden nimmer op met ratelen.

Doorlopende beweging

                                     Bij Russian Ark van Alexander Sokurov

Er was een ramp gebeurd.

Iedereen rende voor zijn leven.

Wat er mij overkomen is

weet ik niet meer.

Ik zei toch dat ze zouden wachten.

Waar gaat iedereen heen?

Waar gaan jullie naartoe?

Het is koud. Doe alles dicht.

Vooruit: doorlopen jullie.

Waar moeten we nu heen?

Zelfs de heren officieren weten

de weg niet, kijk maar daar.

Ben ik onzichtbaar of merken

ze me gewoon niet op? Vreemd,

wordt dit allemaal voor mij opgevoerd?

Of moet ik een bepaalde rol spelen?

Wat is dit voor toneelstuk?

Waar moeten we naartoe?

Jij wist toch alles?

Verschenen op Versindaba, Stellenbosch, februari 2019

Terugwerkende kracht

          Bij Nostalghia van Andrej Tarkovski

Toen ik het hier voor het eerst zag

moest ik huilen, want dit licht doet

me denken aan herfst in Bologna.

Ik wil niets meer voor mezelf alleen.

Wat kan er gebeuren?

Alles wat je wenst als je knielt, want

zonder enig gebed gebeurt er niets.

Je wilt zeker gelukkig zijn, maar

in het leven zijn er belangrijker zaken.

Dus: een, twee, drie, geloof!

Wat moeten wij dan doen

om elkaar te leren kennen?

Grenzen slechten.

Welke?

Die tussen vroeger en later.

                        Verschenen op Versindaba, Stellenbosch, februari 2019

Windmolentjes bij oma

                                             Bij Lore van Cate Shortland

Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, hemel.

Zeven, vijf, vier, drie, twee, een, hel. ‘Je bent

erg veranderd.’ ‘Niet veel.’ ‘Op straat zou ik je

niet herkend hebben.’ ‘Ik u wel, papa.’ ‘Dat, dat

is een geruststelling.’

-

‘Moet het hier beter zijn? Ze vinden ons toch.

Kom je terug? Nu ben je gevangen. Je komt

niet meer terug, hè?’ ‘Luister: je mag nooit

vergeten wie je bent. Wees maar niet bang.’

Ze zullen zo hier zijn.

-

(Zang) De trommel riep ons naar de strijd, mij en mijn

goede kameraad. Hij liep naast mij in dezelfde pas.

Een kogel heeft hem weggerukt, en hij ligt voor me

alsof hij een deel van mij was. Hij wil mij zijn hand

nog reiken terwijl ik mijn wapen laad.

-

‘Voor de zege moet je pijn lijden.’ ‘Jij hebt niks

gezien. Je rende weg. Naar waar?’ ‘Naar oma’s

huis, waar blauwe windmolentjes op de muur

zitten. Veel, echt veel. Wacht maar tot je ze ziet.’

Wie heeft er ooit zo veel gezien?

                        Verschenen op Digther, Diksmuide, juni 2018

Geen wetten en regels meer

Bij Donny Darko van Richard Kelly

‘Zit er niet over in. Het is je gelukt.’

‘Ik kan alles doen wat ik wil.’

‘Het is tijd om te herademen.’

‘Ons levenspad moet rechtschapen zijn.’

‘Ga naar huis en kijk in de spiegel.’

‘Ik kan je de weg wijzen.’

‘Ik wil graag geloven dat ik niet alleen ben,

maar ik heb nog nooit een bewijs gezien.’

‘De hemel zal opengaan.’

‘Als de hemel plots zou opengaan

zouden er geen wetten en regels meer bestaan.’

‘Dan zou je alleen overblijven met je herinneringen.’

                        Verschenen op Digther, Diksmuide, juni 2018

De verdwijning

                                     Bij Picnic at Hanging Rock van Peter Weir

De rots, ze heeft een miljoen jaar op ons gewacht.

Mijn horloge is stil blijven staan op twaalf uur.

Het heeft nog nooit eerder stil gestaan.

(Miranda wuift)

Nu weet ik het.

Wat weet je?

Miranda is een van Botticelli’s engelen.

-

Wat zijn die mensen daar beneden in hemelsnaam aan het doen?

Ze lijken doelloos.

Al is het mogelijk dat ze een rol vervullen die hen zelf onbekend is.

Alles begint en eindigt op exact het goede moment, en op de juiste plaats.

Kijk.

Hoogtes en afstanden.

Je kunt beter gaan.

Niemand weet wat er gebeurd is. Niemand.

-

Vertel me wat meer, zodat ik mee kan denken. Geef me details.

Er zijn geen details.

Mensen verdwijnen niet zomaar. Niet zonder goede reden.

Sommige vragen hebben antwoorden. Andere niet.

Ik herinner me niets. Niéts….

Sommige mensen weten dingen die anderen niet weten.

Ze wist dat ze niet weer zou keren.

De rots, ze heeft een miljoen jaar op hen gewacht.

De wonderen

                                                               Bij La meraviglie van Alice Rohrwacher

Daar staat een huis. Dat heeft er altijd al gestaan.

Hebben ze geschoten? Neen, kom dan maar.

Trek de angels uit mijn rug, en draai weg van de trots.

Wat doe ik hier? Het was geheim, maar nu mag ik het

onthullen. Onze grote terugkeer. Uit het land der wonderen.

-

U bent heel mooi. Uw haar lijkt wel schuim van de zee.

Hier, drink. Dat is goed voor je.

Niet bang zijn dat ik je bedot.

-

(Zang) Liefde schiet met een demper op je hart, en boem je valt.

Ik zweer eeuwige trouw want anders ga ik naar de hel.

Maar als de winter invalt staat deze liefde al in brand.

Ik roep het duizend keer per avond,

wanhopig als een gebed.

Rustig. Ze merken het wanneer je nerveus bent.

Weet je wat ik heb bedacht?

We zouden een geheim moeten verbergen in het huis.

Onder de vloer misschien.

En dat geheim vinden ze dan jaren later terug.

Huiswaarts

                                             Bij Twin Peaks – The Return van David Lynch

Luister naar de geluiden. Het kan nu niet meer

allemaal hardop gezegd worden. Iemand is hier.

Ik heb het gevoel dat ik  mezelf ken, maar soms

buigen mijn armen zomaar naar achteren.

Is dit de toekomst, of het verleden?

-

Dit is het water. En dit is de put. Drink goed

en daal af. Het paard is het oogwit en donker  

vanbinnen. Dit is het water. En dit is de put.

Drink goed en daal af. Het paard is het oogwit

en donker vanbinnen. Dit is het water. En

-

Er zullen een paar dingen veranderen, want

vroeger en later weet je. Herinner je je alles nog?

Ja. We leven in een droom. ‘Vergezel mij!’

roept iemand, maar misschien is er niemand.

Waar gaan we naartoe? We gaan naar huis.

                        Verschenen op Versindaba, Stellenbosch, februari 2018

Vers en ver

                  Bij Le tout nouveau testament van Jaco Van Dormael

Een porseleinen tint en donker haar

zijn geen garantie voor schoonheid.

Er is ook een lach nodig die klinkt

als heel kleine parels die stuiteren op

een marmeren trap. Vannacht verzint

ze een droom voor je. Boven in een

boom weet je daarin: als er geen lucht

was, vielen de vogels naar beneden.

Wat wordt er van de kinderen?

Die worden volwassen.

En wat wordt er van de volwassenen?

Soms maken ze kinderen.

Kijk naar de meisjes en glimlach,

behalve als ze iets droevigs vertellen.

Hun woorden smaken dan naar

verse vruchten en verre reizen.

Uit de memoires van Caril Ann Fugate

Bij Badlands van Terrence Malick

Ik:

“Wat een mooie plek.”

Hij:

“Ja, dat komt door de boom.”

Ik:

“En de bloemen….Laten we ze niet plukken. Ze zijn zo mooi.”

(later)

Ik:

“We verstopten ons bij een rivier tussen populieren.

Het regende en we maakten een boomhut

met muren van tamarisk en een vloer van wilgenhout.

We konden alle planten gebruiken.

Onder de grond wilden we tunnels maken,

en elke morgen bedachten we een nieuw wachtwoord voor die dag.

Meestal lagen we naar de hemel te staren.

Soms lagen we in een marmeren gang.

Dan praatten we zacht en hoorden we elk geluid.

Hij leerde me hoe je een geweer moet gebruiken

en uit elkaar halen.

Voor als ik alleen verder moest.

Zelfs de duivel kon ik doodschieten, zei hij.”

Gesprekken onder de hemel

Bij Der Himmel über Berlin van Wim Wenders

                       

I

Struikel niet zo over je kleuren,

en: waarom ben je nooit op tijd?

Ik moet je iets bekennen.

Geen tranen, toch? Misschien

komen die. Heb nog geen spijt.

Wees blij dat ze je vergeten zijn,

je bent eindelijk vrij.

II

Waarom ben ik ik en waarom niet jij?

Waarom ben ik hier en niet daar?

Tja….

Hoe kan het dat ik die ik ben,

niet daar was voor ik daar was?

En dat eens ik, die ik ben,

niet langer degene ben die ik ben?

Tja….

III

Zie je: die man vermindert vaart

en kijkt over zijn schouder de leegte in.

Dat kind knippert met de ogen.

Bedenk hoe een varen uit de grond

groeit. Je moet bij iedere windstoot

Nu en nu en nu willen zeggen.

Een halslijn vermoeden in plaats

van die te weten, bedoel je?

Dat bedoel ik!

IV

Niemand die iets van de ander weet.

Maar dat is toch een liturgie waarvoor

geen mens hoeft ingewijd te worden?

Wanneer bid je dan in je eigen woorden

en niet voor het eeuwige leven?

Doe of je een zwerm mussen bent.

Waar denk je dat ik mee bezig ben?

V

Momenten als deze zijn over

tien jaar een mooie herinnering.

Alsof pijn geen verleden heeft.

Het houdt altijd op als het net begint.

Als kind wilde ik op een eiland wonen.

Als een diertje dat verdwaald raakte.

Niet huilen. Zo gaan de dingen nu eenmaal.

Het gebeurt. Niet altijd zoals je wilt.

Dat is waar, maar wees manhaftig:

vergeet het huppelsprongetje niet.

                               Verschenen op Versindaba, Stellenbosch, 2015

Regieaanwijzingen

Bij de extra’s van The Return van Andrjej Zvjagintsev

I

Een stukje van de grond,

en dan doen we dezelfde zon.

Vertel me, wat versta je onder nacht?

Wel, wat versta je onder nacht?

Naar mijn mening dit: als de zon ondergaat.

Dat is niet conventioneel.

II

Het licht van het vuur kan niet op hem schijnen.

Ik kan je niet verstaan.

Misschien is de andere kant beter?

Zie je dat?

Ik zie het!

Niet ademen.

Ga asjeblieft naar de boot.

We gaan bewegen.

III

Misschien is dit niet genoeg.

Doe het zo. Zo is het genoeg.

Het water is trouwens warm.

Iedereen op zijn plaats.

Niet omkijken!

Wees voorzichtig, maar niet waterschuw.

(later)

Dat was het jongens. Kom maar terug.

                        Verschenen op Versindaba, Stellenbosch, 2015